Als iemand door psychische problemen een gevaar is voor zichzelf of anderen en niet meewerkt aan een behandeling, dan kan diegene gedwongen worden tot een behandeling. Bijvoorbeeld medicatie, therapie of een opname in een ggz-instelling.

Iedereen kan melden bij de gemeente dat iemand gedwongen hulp nodig heeft. U hoeft dus geen familie of een zorgverlener te zijn.

Bij een gewone procedure beslist de rechter of gedwongen hulp nodig is. Is er direct gevaar en duurt de procedure te lang? Dan kan de burgemeester een crisismaatregel nemen. Zo kan iemand snel behandeld worden. Hiervoor heeft de burgemeester een verklaring nodig van een psychiater.

• Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg
• Besluit verplichte geestelijke gezondheidszorg
• Wijzigingswet Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten, enz. (invoering Wzd-functionaris)

De voorwaarden voor gedwongen hulp bij psychische problemen zijn onder andere:

• De persoon is een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving.
• De persoon weigert zich te laten opnemen of behandelen.
• Een psychiater staat achter de gedwongen behandeling.
• Bij een crisismaatregel: het gevaar voor de persoon of zijn omgeving is zo ernstig dat er geen tijd is voor de gewone procedure.

Zo vraagt u gedwongen hulp voor iemand met psychische problemen aan:

• Is er sprake van direct gevaar? Bel dan noodnummer 112.
• Is er geen sprake van direct gevaar? Maakt u zich zorgen over iemand? Denkt u dat deze persoon dringend psychische hulp nodig heeft?
• U kunt een melding doen bij het meldpunt crisiszorg. Het meldpunt is dag en nacht bereikbaar via het telefoonnummer 0800-5099.
• De gemeente laat onderzoeken of gedwongen behandeling noodzakelijk is.
• Een psychiater doet medisch onderzoek.
• Als de officier van justitie de gedwongen psychiatrische behandeling ook noodzakelijk vindt, dan stuurt hij het verzoek naar de rechter.
• De rechter beslist.

U kunt niet in beroep gaan tegen de beslissing van de rechter voor een gedwongen psychiatrische behandeling. Bij een crisismaatregel van de burgemeester kan dat wel. U kunt binnen 3 weken na de beslissing voor de crisismaatregel in beroep gaan. De crisismaatregel stopt niet als u in beroep gaat.

Als u een aanvraag of melding doet, heeft de gemeente uw persoonsgegevens nodig. De gemeente behandelt uw persoonsgegevens zorgvuldig. In de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) staat hoe de gemeente met uw persoonsgegevens moet omgaan.

De belangrijkste regels zijn:

• De gemeente vraagt alleen om gegevens die nodig zijn voor het afhandelen van uw aanvraag of melding. De gemeente vraagt niet om andere gegevens.
• De gemeente gebruikt uw gegevens alleen voor het verwerken van uw aanvraag, melding of voor iets wat daar direct mee te maken heeft.
• De gemeente bewaart uw persoonsgegevens niet langer dan nodig is.
• De gemeente zorgt ervoor dat uw persoonsgegevens veilig zijn.
• Alleen mensen die uw gegevens nodig hebben voor hun werk kunnen ze bekijken.
• Andere organisaties krijgen uw gegevens alleen als dit wettelijk verplicht is.
• Als u hierom vraagt, dan vertelt de gemeente u:
  • welke gegevens de gemeente over u heeft
  • waarvoor deze gegevens nodig zijn
  • wat er met uw gegevens gebeurt
• Kloppen uw gegevens niet? Dan kunt u de gemeente vragen om ze te corrigeren.

• Meldpunt Crisis Zorg West-Brabant
• Dwang in de Zorg
• Gedwongen opname en dwang in de zorg
• Informatie over gedwongen geestelijke gezondheidszorg
• Informatie over een crisismaatregel